Επί του παρόντος, η αρθροπάθεια είναι μια από τις πιο κοινές παθολογίες του μυοσκελετικού συστήματος και εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα ηλικίας 40 έως 60 ετών. Μέχρι πρόσφατα, αυτή η ασθένεια επηρέαζε κυρίως τους συνταξιούχους, αλλά τώρα η κατάσταση αλλάζει για γνωστούς λόγους - η καθιστική ζωή, η ακανόνιστη διατροφή και οι τραυματισμοί συμβάλλουν στην ανάπτυξη εκφυλιστικών διεργασιών στις αρθρώσεις ακόμη και σε σχετικά νέους ανθρώπους.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, τα επόμενα χρόνια ο αριθμός των ασθενών με παραμορφωτική αρθροπάθεια θα αυξηθεί μόνο· ήδη ο συνολικός αριθμός τους είναι περίπου 8%. Το DOA της άρθρωσης του ώμου και άλλων αρθρώσεων είναι μία από τις κύριες αιτίες απώλειας απόδοσης και αναπηρίας.
Αιτίες και μηχανισμός ανάπτυξης
Η αρθροπάθεια του ώμου είναι μια χρόνια παθολογία που επηρεάζει κυρίως τους χόνδρινους ιστούς που καλύπτουν τις αρθρικές επιφάνειες των οστών. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η αιτία είναι οι διαταραχές στον ίδιο τον χόνδρο: η αρθροπάθεια είναι μια πολυπαραγοντική ασθένεια και αναπτύσσεται υπό την επίδραση ορισμένων εξωτερικών συνθηκών.
Η παραμορφωτική αρθροπάθεια της άρθρωσης του ώμου ονομάζεται ομάρθρωση και μπορεί επίσης να επηρεάσει την ακρωμιοκλειδική άρθρωση (την ένωση της ωμοπλάτης και της κλείδας). Υπάρχουν διάφοροι κύριοι λόγοι που συμβάλλουν στην εμφάνιση της νόσου:
- υψηλή σωματική δραστηριότητα που σχετίζεται με υπερβολικό βάρος και αθλητική προπόνηση.
- τραυματισμοί, συγγενείς και επίκτητες σκελετικές ανωμαλίες - κύφωση, σκολίωση, παραμόρφωση βλεννογόνου ή βλαισού των κάτω άκρων, καθώς και ακατάλληλη σύντηξη οστών μετά από κατάγματα.
- έκπτωση της αναγεννητικής ικανότητας του χόνδρου λόγω φλεγμονωδών, ορμονικών διαταραχών ή ανεπαρκούς κυκλοφορίας του αίματος.
- επιταχυνόμενη φθορά των ενδοαρθρικών στοιχείων λόγω έλλειψης αρθρικού υγρού.
Η άρθρωση του ώμου είναι η πιο κινητή γιατί σχηματίζει μια άρθρωση με μπίλια και υποδοχή. Αυτή είναι η πιο ελεύθερη άρθρωση στην οποία μπορεί να συμβεί κίνηση γύρω από πολλούς άξονες. Παρά το γεγονός ότι στην πράξη ένα άτομο χρησιμοποιεί μόνο 3 άξονες περιστροφής, ο ώμος συχνά υπόκειται σε διάφορες εξαρθρώσεις και υπεξαρθρώσεις. Γι' αυτό η πιο συχνή είναι η τραυματική αρθροπάθεια της άρθρωσης του ώμου.
Η ομάδα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μετατραυματικής αρθροπάθειας περιλαμβάνει άνδρες που έχουν υπερβεί το όριο ηλικίας των 60 ετών. Οι περισσότεροι ασθενείς είναι άτομα που εργάζονται στη βαριά παραγωγή (φορτωτές, οικοδόμοι) και αθλητές. Η βλάβη εμφανίζεται λόγω συχνών και ξαφνικών αλλαγών στην πίεση μεταξύ των οστών μέσα στην άρθρωση.
Δεδομένου ότι το δεξί χέρι είναι κυρίαρχο στους περισσότερους ανθρώπους, η αρθροπάθεια της δεξιάς άρθρωσης του ώμου διαγιγνώσκεται συχνότερα.
Οι ακόλουθοι παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν αρθροπάθεια ώμου:
- χειρουργικές επεμβάσεις στην άρθρωση.
- γενετική προδιάθεση;
- δηλητηρίαση με τοξικές ουσίες στο σπίτι ή στην εργασία.
- ορμονικές αλλαγές στην μετεμμηνοπαυσιακή περίοδο στις γυναίκες.
- υποθερμία?
- διαταραχές νευροδυστροφικής φύσης στο αυχενικό ή οσφυϊκό τμήμα της σπονδυλικής στήλης (περιαρθρίτιδα βραχιονίου, σύνδρομο λαγονοψοϊκού μυός).
Η άμεση αιτία των δυστροφικών αλλαγών στην άρθρωση είναι η μείωση της ικανότητας του χόνδρου να αυτοθεραπεύεται. Κανονικά, ο ιστός του χόνδρου είναι λείος, ελαστικός και ισχυρός. Κατά την ανάπτυξη της αρθρώσεως χάνει σταδιακά τις ιδιότητές της, γίνεται τραχύ και απολεπίζεται. Ως αποτέλεσμα, εμφανίζονται τσιπς στον χόνδρο, τα οποία «επιπλέουν» στην κοιλότητα της άρθρωσης και τραυματίζουν τον αρθρικό υμένα.
Η εξέλιξη της νόσου οδηγεί σε ασβεστοποίηση, οστεοποίηση και εμφάνιση κύστεων στον ιστό του χόνδρου, καθώς και πάχυνση της αρθρικής κάψας και της εσωτερικής μεμβράνης. Λόγω της λέπτυνσης του χόνδρου, τα οστά πρακτικά εκτίθενται και αρχίζουν να παραμορφώνονται και σχηματίζονται οστικές σπονδυλικές στήλες - οστεόφυτα - κατά μήκος των άκρων.
Η αύξηση του φορτίου στη μυο-συνδετική συσκευή προκαλεί ινώδη εκφύλιση των ιστών και ευαισθησία σε διάφορα διαστρέμματα και ρήξεις. Μερικές φορές η άρθρωση μπορεί να «πέσει» σε κατάσταση υπεξάρθρωσης. Σε προχωρημένα στάδια, η κινητική ικανότητα μειώνεται απότομα και αναπτύσσεται αγκύλωση των οστών (σύντηξη των αρθρικών επιφανειών των οστών).
Στάδια και συμπτώματα
Η παραμορφωτική αρθροπάθεια της άρθρωσης του ώμου αναπτύσσεται απαρατήρητη και στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται απροσδόκητα αισθητή. Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν αιμοφόρα αγγεία και νευρικές απολήξεις στον χόνδρο, τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο όταν η παθολογική διαδικασία έχει ξεπεράσει την άρθρωση.
Ο πόνος είναι το πιο χαρακτηριστικό σημάδι της αρθροπάθειας και ο πόνος σχετίζεται σαφώς με τη σωματική δραστηριότητα και τις καιρικές συνθήκες. Όταν επηρεάζεται ο ώμος, εμφανίζονται πιεστικοί και πονηροί πόνοι, καθώς και θαμποί και πόνοι που ακτινοβολούν στον πήχη και στο χέρι. Ο πόνος σας εμποδίζει να κινήσετε τον ώμο ή το χέρι σας, έτσι το εύρος της κίνησής σας μειώνεται σημαντικά.
Τα συμπτώματα της αρθρώσεως της άρθρωσης του ώμου είναι:
- πόνος που εντείνεται όταν σηκώνετε ή μετακινείτε το χέρι πίσω.
- το κάτω άκρο της κλείδας ή της ωμοπλάτης είναι επώδυνο και ζεστό στην αφή.
- ο ώμος φαίνεται πρησμένος και κόκκινος.
- ακαμψία και τσούξιμο κατά τη μετακίνηση.
Προσοχή:Μερικές φορές είναι δύσκολο να καταλάβουμε τι ακριβώς πονάει - τον αγκώνα, το χέρι ή ολόκληρο το χέρι. Επομένως, η έγκαιρη διάγνωση είναι πολύ σημαντική για τον προσδιορισμό των αιτιών του πόνου.
Η αρθροπάθεια του ώμου αναπτύσσεται σε τρία στάδια, με τα συμπτώματά της να γίνονται πιο έντονα. Στην αρχή, μόνο ενόχληση και ελαφρύς πόνος γίνονται αισθητές μετά από παρατεταμένη σωματική δραστηριότητα. Σε κατάσταση ηρεμίας όλα περνούν χωρίς ίχνος.
Στο πρώτο στάδιο της αρθρώσεως, η βλάβη στον ιστό του χόνδρου είναι ασήμαντη, αλλά στις ακτινογραφίες μπορείτε να δείτε κάποια στένωση του χώρου της άρθρωσης, τα περιγράμματα του οποίου αλλάζουν από στρογγυλό σε επιμήκη.
Το δεύτερο στάδιο αυτοαναγγέλλεται επίμονα με επίμονο πόνο, ο οποίος δεν υποχωρεί πάντα ακόμη και σε ηρεμία. Η δυσκαμψία και η περιορισμένη κίνηση αυξάνονται· είναι πιο δύσκολο να μετακινήσετε το χέρι πίσω. Σε αυτό το στάδιο, οι ασθενείς αναζητούν συχνότερα ιατρική βοήθεια, καθώς οι εκδηλώσεις αρθροπάθειας μειώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής.
Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι, λόγω του πόνου, το άτομο αποφεύγει τις περιττές κινήσεις. Αυτό οδηγεί σε αποδυνάμωση και επακόλουθη ατροφία των μυών που περιβάλλουν την άρθρωση. Ακτινολογικά σημάδια αρθρώσεων του δεύτερου σταδίου είναι παραμορφώσεις των αρθρώσεων, οστικές αυξήσεις και στένωση του μεσοαρθρικού χώρου.
Προσοχή:στο δεύτερο στάδιο, η αρθροπάθεια είναι πολύ πιο θεραπεύσιμη από ότι στο τρίτο, όταν μόνο η χειρουργική επέμβαση μπορεί να βοηθήσει.
Κατά τη μετάβαση στο τρίτο στάδιο, ο πόνος γίνεται αφόρητος και στοιχειώνει το άτομο συνεχώς. Για να ανακουφίσετε με κάποιο τρόπο την κατάσταση, πρέπει να πάρετε μια συγκεκριμένη θέση. Το σύνδρομο πόνου δεν εξαρτάται πλέον από κινήσεις και το πάνω μέρος του βραχίονα χάνει την ικανότητα να εκτελεί οποιαδήποτε δραστηριότητα.
Το τελικό στάδιο της αρθρώσεως του ώμου είναι η σύντηξη των οστών στην άρθρωση – οστική αγκύλωση, κατά την οποία ο ώμος σταματάει καθόλου να κινείται.
Διαγνωστικά
Η διάγνωση της όρθωσης του ώμου γίνεται με βάση οπτικά σημεία και ακτινογραφικά αποτελέσματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η βαρύτητα των κλινικών συμπτωμάτων δεν αντιστοιχεί πάντα σε αυτό που δείχνει η ακτινογραφία. Ωστόσο, ορισμένα πρότυπα εξακολουθούν να υπάρχουν, επομένως υπάρχουν πολλά διαγνωστικά κριτήρια:
- Στάδιο 1– ο χώρος της άρθρωσης μπορεί να παραμείνει ίδιος ή να στενεύει ελαφρώς, υπάρχουν απαραίτητα οστεόφυτα.
- Στάδιο 2– ο μεσοαρθρικός χώρος στενεύει, παρατηρούνται έντονες οστικές αναπτύξεις, είναι δυνατές παραμορφώσεις των οστών.
- Στάδιο 3– ο χώρος της άρθρωσης είναι πρακτικά αόρατος ή απουσιάζει εντελώς, τα οστεόφυτα γίνονται αρκετά μεγάλα σε μέγεθος, τα οστά είναι έντονα παραμορφωμένα και σκληρωτικά, γεγονός που προκαλείται από την αύξηση της οστικής πυκνότητας.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ακτινογραφίες επιτρέπουν την αξιόπιστη διάγνωση. Μερικές φορές, για να το διευκρινίσουμε, απαιτείται πρόσθετη έρευνα (MRI, CT) ή συνεννόηση με ειδικό - ορθοπεδικό, ενδοκρινολόγο, ρευματολόγο κ. λπ.
Προσοχή:Η αρθροπάθεια της άρθρωσης του αριστερού ώμου μερικές φορές συγχέεται με την καρδιακή παθολογία ή την ουρική αρθρίτιδα, καθώς τα συμπτώματα αυτών των ασθενειών έχουν κάποιες ομοιότητες. Εάν υπάρχουν ενδείξεις, διενεργείται διαφορική διάγνωση και συνταγογραφείται ΗΚΓ, βιοχημική εξέταση αίματος και πήξη.
Θεραπεία
Η θεραπεία της αρθρώσεως της άρθρωσης του ώμου μπορεί να είναι φαρμακευτική και χειρουργική. Η συντηρητική θεραπεία στοχεύει στην αποκατάσταση της κυκλοφορίας του αίματος στην πληγείσα περιοχή και στην αποκατάσταση του χόνδρινου ιστού· πρωταρχικός στόχος είναι η εξάλειψη των συμπτωμάτων - πόνου και φλεγμονής.
Για όλη την περίοδο της θεραπείας, συνιστάται ο περιορισμός του φορτίου στην άρθρωση. Η ανύψωση βαριών αντικειμένων και η εκτέλεση συχνών επαναλαμβανόμενων κινήσεων, καθώς και η παραμονή σε στατική, ακίνητη θέση για μεγάλες χρονικές περιόδους είναι απαράδεκτη.
Για να ανακουφιστεί ο ασθενής από την ταλαιπωρία που σχετίζεται με τον πόνο, συνταγογραφούνται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Η φλεγμονώδης διαδικασία στην αρθροπάθεια προκαλείται από οστικές αναπτύξεις, οι οποίες τραυματίζουν τους περιαρθρικούς μαλακούς ιστούς και εξασθενούν περαιτέρω τον χόνδρο.
Η λήψη φαρμάκων από την ομάδα ΜΣΑΦ βοηθά όχι μόνο στην ανακούφιση των επώδυνων συμπτωμάτων, αλλά και στο σπάσιμο της αλυσίδας της φλεγμονώδους αντίδρασης. Εάν είναι απαραίτητο, συνταγογραφούνται επιπρόσθετα μυοχαλαρωτικά και ηρεμιστικά δισκία για τη χαλάρωση των μυών.
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα χρησιμοποιούνται συχνότερα για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής. Αυτά τα φάρμακα συνταγογραφούνται όχι μόνο σε μορφή δισκίου, αλλά και με τη μορφή ενδομυϊκών ενέσεων και πρωκτικών υπόθετων. Η θεραπεία συμπληρώνεται αποτελεσματικά από τοπικούς παράγοντες - αλοιφές, τζελ και κρέμες.
Η επιλογή της δοσολογίας του φαρμάκου και του δοσολογικού σχήματος πραγματοποιείται αυστηρά μεμονωμένα, ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, το στάδιο της νόσου και την παρουσία συστηματικών διαταραχών. Με την ανάπτυξη αντιδραστικής αρθρίτιδας, πραγματοποιούνται ενδοαρθρικές παρακεντήσεις με άντληση του συσσωρευμένου υγρού και επακόλουθη χορήγηση κορτικοστεροειδών.
Προσοχή:Ο μέγιστος αριθμός ορμονικών ενέσεων στην κοιλότητα της άρθρωσης είναι 4 φορές το χρόνο! Οι πολύ συχνές ενέσεις έχουν επιζήμια επίδραση στον χόνδρο και αποδυναμώνουν τη συσκευή των συνδέσμων-τενόντων, γεγονός που οδηγεί σε «χαλάρωση» της άρθρωσης.
Για έντονο πόνο που συνοδεύει σοβαρή αρθροπάθεια, μπορούν να συνταγογραφηθούν οπιοειδή αναλγητικά. Για να αυξηθεί το όριο του πόνου, συνήθως χρησιμοποιούνται φάρμακα που διανέμονται από τα φαρμακεία αυστηρά σύμφωνα με τη συνταγή του γιατρού.
Χονδροπροστατευτικά
Η αποκατάσταση του χόνδρινου ιστού και η επιβράδυνση της περαιτέρω καταστροφής του είναι ο κύριος στόχος της θεραπείας της αρθρίτιδας. Οι Chondroprotectors το αντιμετωπίζουν με επιτυχία, αλλά μόνο όταν η ασθένεια δεν έχει πάει πολύ μακριά. Είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί η αρθροπάθεια με αυτά τα φάρμακα για αρκετούς μήνες και μερικές φορές χρόνια.
Τα ενεργά συστατικά των χονδροπροστατευτών είναι η θειική χονδροϊτίνη και η γλυκοζαμίνη, τα οποία είναι ανάλογα των δομικών στοιχείων του ιστού του χόνδρου. Για να σταματήσει η καταστροφική διαδικασία, να αποτραπεί η φλεγμονή και να ενεργοποιηθεί η παραγωγή υαλουρονικού οξέος, πραγματοποιούνται ενδοαρθρικές ενέσεις.
Είναι οι ενέσεις που παρέχουν μέγιστο αποτέλεσμα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, μια πορεία θεραπευτικών ενέσεων σάς επιτρέπει να μειώσετε τη δόση των φαρμάκων από την ομάδα ΜΣΑΦ.
Το υαλουρονικό οξύ είναι μέρος του αρθρικού υγρού και είναι υπεύθυνο για το ιξώδες του, το οποίο επιτρέπει στα οστά να γλιστρούν ομαλά κατά τη διάρκεια των κινήσεων. Με την οστεοαρθρίτιδα, η συγκέντρωση του υαλουρονίου στο αρθρικό υγρό μειώνεται σημαντικά, επομένως συνταγογραφούνται ενδοαρθρικές ενέσεις με υαλουρονικό οξύ.
Τοπικές θεραπείες
Στη σύνθετη θεραπεία της αρθροπάθειας, χρησιμοποιούνται ευρέως τοπικοί παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να επιταχύνουν την ανάρρωση και να αποτρέψουν την έξαρση. Σήμερα στα φαρμακεία υπάρχουν πολλά διαφορετικά φάρμακα που βοηθούν να απαλλαγούμε από τον πόνο και τη φλεγμονή. Έχουν αντιφλεγμονώδη, αναλγητική, θερμαντική και χονδροπροστατευτική δράση.
Μόνο ένας γιατρός μπορεί να καθορίσει πώς και με τι να θεραπεύσει την αρθροπάθεια σε έναν συγκεκριμένο ασθενή.
Οι παραπάνω παράγοντες έχουν έντονο αντιφλεγμονώδες και αναλγητικό αποτέλεσμα. Μεταξύ των προϊόντων με θερμαντική επίδραση, μπορούν να σημειωθούν αλοιφές με δηλητήριο μέλισσας, εκχύλισμα πιπεριάς, λεβομενθόλη και καψαϊκίνη. Τα χονδροπροστατευτικά μπορούν επίσης να συνταγογραφηθούν με τη μορφή αλοιφών.
Χειρουργική επέμβαση
Η ένδειξη για χειρουργική επέμβαση στην άρθρωση είναι η αναποτελεσματικότητα των συντηρητικών τεχνικών και η ολική καταστροφή του αρθρικού χόνδρου. Αξίζει να σημειωθεί ότι εξαιρετικά σπάνια απαιτείται ριζική αντικατάσταση της άρθρωσης του ώμου, σε αντίθεση με την ενδοπροσθετική των αρθρώσεων των κάτω άκρων.
Η χειρουργική επέμβαση γίνεται συχνότερα για μετατραυματική αρθροπάθεια. Μετά από ένα κάταγμα, τα οστά μπορεί να μην επουλωθούν σωστά, γεγονός που οδηγεί σε καταστροφή του χόνδρου και αλλαγές στο σχήμα των οστών. Με παραμορφωμένη κεφαλή του βραχιονίου, η ενδοπροσθετική είναι ο μόνος τρόπος αποκατάστασης της λειτουργίας της άρθρωσης.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι χειρουργικής επέμβασης ώμου:
- riserfacing (αφαιρείται μόνο ο χόνδρος, στη θέση του τοποθετείται τεχνητή πρόθεση).
- μονοπολική ενδοπροσθετική (ημιαρθροπλαστική) - είτε η κεφαλή του βραχιονίου είτε η αρθρική ωμοπλάτη αντικαθίσταται με πρόσθεση.
- πλήρης αντικατάσταση της άρθρωσης.
Η αρθροπάθεια είναι μια χρόνια ασθένεια που εξελίσσεται σταθερά. Ωστόσο, υπάρχει μια σειρά προληπτικών μέτρων που βοηθούν στην επιβράδυνση της παθολογικής διαδικασίας. Η κύρια προϋπόθεση για την επιτυχή θεραπεία είναι ένα ήπιο καθεστώς σωματικής δραστηριότητας. Αυτό δεν σημαίνει πλήρη διακοπή της κίνησης, αλλά οι παρατεταμένες και έντονες ασκήσεις ενδυνάμωσης αντενδείκνυνται απολύτως.
Εάν χρειάζεται να κάνετε σωματική εργασία, πρέπει πρώτα να τεντώσετε την άρθρωση κάνοντας πολλές κυκλικές κινήσεις με τους ώμους σας. Και μόνο τότε σηκώστε ή μεταφέρετε κάτι βαρύ. Σε περιόδους έξαρσης, είναι καλύτερο να εγκαταλείψετε εντελώς τέτοια πειράματα. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε τυχόν τραυματισμούς στον ώμο, να συμβουλευτείτε αμέσως έναν γιατρό και να υποβληθείτε σε θεραπεία. Να είναι υγιής!